1
00:00:00,500 --> 00:00:03,066
IV: (???)

2
00:00:03,067 --> 00:00:21,232
JK: No naj naj najbardziej doświadczenia obozowe to wpłynęły w ten sposób, że no jestem u u uczulony na na przykład na marnowanie żywności.

3
00:00:21,233 --> 00:00:30,732
Nie mogę znieść, jak patrzę jak teraz ludzie wyrzucają ogromne ilości jedzenia do śmietników.

4
00:00:30,733 --> 00:00:41,466
Mało tego, przecież przez okres wielu lat w Polsce, nie nie było obozów koncentracyjnych, ale były kartki na żywność,

5
00:00:41,467 --> 00:00:50,066
gdzie w innych krajach zachodnich sczczególnie, były dostateczna ilość tej tej żywności.

6
00:00:50,067 --> 00:00:57,299
Były organizacje pomocy krajom europejskim, które brały udział w wojnie i gotowano im te to jedzenie.

7
00:00:57,300 --> 00:01:09,566
My jako kraj który no chciał być no był pod był w strefie wpływów wschodniego sąsiada. Odmówiliśmy tzw. udziału w planie Marshalla.

8
00:01:09,567 --> 00:01:18,666
W związku z tym Stany Zjednoczone nie udzieliły nam pomocy w postaci jakiejś pożyczki czy żywnościowej czy majątkowej.

9
00:01:18,667 --> 00:01:33,566
I mimo wszystko, że Polacy dosyć doświadczeni tą tym brakiem żywności dzisiaj nie szanują i to jest najbardziej przykre.

10
00:01:33,567 --> 00:01:45,032
że się ie szanuje żywności, bo tylko ja mogę dajmy na to powiedzieć, jak jak się wyrzuca czasami całe bochenki chleba spleśniałego.

11
00:01:45,033 --> 00:01:57,632
A to a to świadczy o tym, że nie szanujemy tego podstawowego artykułu żywnościowego, jakim jest chleb, tradycyjnie mówiąc o tym.

12
00:01:57,633 --> 00:02:08,332
No druga sprawa to jest no moje zdrowie. Ja nigdy nie byłem tak nerwowy jak teraz jestem.

13
00:02:08,333 --> 00:02:28,499
Sam wiem o tym, że czasami po nie potrafię zapanować nad swoimi jakimiś emocjami. że bardzo mnie denerwuje jak ktoś silniejszy chce mieć jakąś dominację nad słabszym.

14
00:02:28,500 --> 00:02:46,199
Albo nie liczy się ze zdaniem drugiego człowieka. Jest to dla mnie szokujące. No następnie, w wyniku tego właśnie, że jestem nerwowy,

15
00:02:46,200 --> 00:03:01,566
mój organizm jest tak zdruzgotany to no jeszcze mam kłopoty z sercem. Już 30 lat noszę stymulator serca.

16
00:03:01,567 --> 00:03:20,632
I to powoduje, że też no lekarz nawet powiedział, że jest to cud, że ja jeszcze żyję. No ale no ale to dzięki temu właśnie, że technika lekarska jest taka a nie inna, to ale to...

17
00:03:20,633 --> 00:03:23,366
IV: (???) obozu koncentracyjnego w Polsce?

18
00:03:23,367 --> 00:03:23,766
JK: Tak, tak.

19
00:03:23,767 --> 00:03:25,866
IV: Jak się (???)

20
00:03:25,867 --> 00:03:27,832
JK: Już można?

21
00:03:27,833 --> 00:03:28,332
IV: Hm.

22
00:03:28,333 --> 00:03:38,066
IV: Teraz mam pytanie na temat dzisiejszego spotkania, ale może jeszcze chciałabym wrócić do historii

23
00:03:38,067 --> 00:03:41,932
kiedy po raz pierwszy był Pan we Flossenbürgu, po wojnie.

24
00:03:41,933 --> 00:03:52,199
JK: Po wojnie jadąc do Holandii samochodem wstąpiłem tutaj, żeby pokazać żonie, gdzie byłem. Ale obóz był zamknięty. Nie można było wejść na teren.

25
00:03:52,200 --> 00:04:02,766
Z tym że, barak w którym ja się mieszkałem tu w obozie to jeszcze wtedy stał ta jest ta 19-ka. Brama jeszcze była.

26
00:04:02,767 --> 00:04:20,832
To było w latach 2000 może 1999? Teraz już nie pamiętam dokładnie. Ale w każdym razie przejazdem wstąpiłem tutaj.

27
00:04:20,833 --> 00:04:34,866
A teraz jest pierwsze od tamtego czasu mój przyjazd do Flossenbürga. Łącznie z  z z członkami Koła Flossenburg, który jest w Warszawie.

28
00:04:34,867 --> 00:04:41,466
IV: Dlatego chciałabym się spytać, co było przyczyną, co Pana skłoniło do przyjazdu pierwszy raz ???

29
00:04:41,467 --> 00:04:55,466
JK: Jest kwestia tego typu że, kiedy ja się zapisywałem do związku Koło Flossenburg nie nie funkcjonowało. Dlatego przystąpiłem do tego koła, zrezszającego byłych więźniów Auschwitz.

30
00:04:55,467 --> 00:05:09,132
No i tak długo tam jestem członkiem w dalszym ciągu tego koła. Jest to największe koło, ponieważ najwięcej Warszawiaków było w Auschwitz.

31
00:05:09,133 --> 00:05:19,366
Natomiast zainteresowałem się tym dokładnie, ponieważ przystąpiłem do pracy społecznej w Polskim Związku,

32
00:05:19,367 --> 00:05:26,466
które który zrzesza wszystkich byłych więźniów wszystkich obozów koncentracyjnych

33
00:05:26,467 --> 00:05:39,032
i jest to Polski Związek Byłych Więźniów Hitlerowskich Więzień i Obozów Koncentracyjnych. Tak to się nazywa w całości. Taki tytuł nosi to oficjalnie.

34
00:05:39,033 --> 00:05:40,099
IV: Kiedy powstał ten związek?

35
00:05:40,100 --> 00:05:58,066
JK: W 1946 roku. No ponieważ pracując w tym związku mam mam do czynienia z wieloma kołami i właśnie dowiedziałem się, że Flossenburczycy przyjeżdżają co roku tutaj na wizytację.

36
00:05:58,067 --> 00:06:10,332
Ponieważ wybrano mnie dwa lata temu, no to zdecydowałem się wreczcie przyjechać i odwiedzić ten obóz razem z całą grupą.

37
00:06:10,333 --> 00:06:15,066
IV: Jaką funkcję ma Pan w tym związku?

38
00:06:15,067 --> 00:06:25,232
JK: Ja jestem sekretarzem tego związku, Ponieważ zarząd składa się z przewodniczącego, sekretarza, skarbnika, no i komisji rewizyjnej

39
00:06:25,233 --> 00:06:35,899
tak jak no do do do działalności związku jest to przewidziane przepisami statutowymi.

40
00:06:35,900 --> 00:06:52,599
IV: Ostatnie pytanie: Jak postrzegało się byłych więźniów obozów koncentracyjnych w Polsce Ludowej? I czy teraz zmieniło się postrzeganie właśnie tych więźniów i czy jest różnica?

41
00:06:52,600 --> 00:07:09,766
JK: No różnicy specjalnej nie ma. Może nawet ze względów no może i ówczesnej, że więźniowie byli młodsi, znacznie bardziej aktywni, bardziej można ich było widzieć.

42
00:07:09,767 --> 00:07:24,099
Dzisiaj no najmłodszy więzień na dobrą sprawę to jest 80 lat. No to ja już mówię o tych młodszych. Tak to jest 85, 89 i powyżej 90 lat.

43
00:07:24,100 --> 00:07:37,266
Więc ci, którzy jeszcze są młodsi, a mają jeszcze jakąś siłę witalną, i chęć do społecznej pracy, ponieważ jako związek nie otrzymujemy żadnej dotacji państwowej

44
00:07:37,267 --> 00:07:48,332
tylko z własnych funduszy, ze składek członkowskich  funkcjonujemy. No więc w związku z tym trudności są o tyle,

45
00:07:48,333 --> 00:08:00,666
że że no ci co jeszcze mają jakieś zdrowie jak to się mówi, no to starają się pomóc tym, którzy tej potrzeby, tej pomocy potrzebują.

46
00:08:00,667 --> 00:08:07,632
IV: A czy bły jakiekolwiek represje ze strony państwa wobec byłych więźniów obozów?

47
00:08:07,633 --> 00:08:24,932
JK: Ja nie słyszałem nic takiego. W stosunku do innych organizacji no Polska kiedy była w strefie wpływów wschodnich, no to były różne represje, to to nie jest tajemnicą.

48
00:08:24,933 --> 00:08:37,132
Ale to były do organizacji politycznych, do organizacji wojskowych i innych. Jeśli się rozchodzi  o więźniów, raczej takich represji żadnych nie było.

49
00:08:37,133 --> 00:08:42,799
No organizowano częściową pomoc, szczególnie medyczną.

50
00:08:42,800 --> 00:08:58,599
IV: Teraz być może nie pytanie ale prośba: jeśli Pan coś na koniec chciałby od siebie jeszcze coś powiedzieć, może jakąś uwagę, może jakieś przesłanie? Powiedzieć..

51
00:08:58,600 --> 00:09:09,032
JK: no prze przesłanie to do działaczy, którzy działają tutaj na terenie byłego obozu Flossenburg, aby wytrzymali jeszcze

52
00:09:09,033 --> 00:09:18,932
i w dalszym ciągu pracowali z takim impetem jak do tej pory. Bo zwiedzając muzeum i te wszystkie urządzenia dotychczasowe tutaj,

53
00:09:18,933 --> 00:09:30,966
no to podziwiam, że jednak jest ta praca włożona duża. No niezależnie od tego mam prośbę, aby młodzieży uświadamiać,

54
00:09:30,967 --> 00:09:49,132
że takie rzeczy jak nazizm czy przemoc nad człowiekiem, która się okazuje właśnie takimi miejscami, żeby ich moglo nie być, żebyśmy się szanowali wzajemnie.

55
00:09:49,133 --> 00:10:01,366
Ja osobiście muszę powiedzieć, że nie odczuwam żadnej nienawiści do obywateli niemieckich. I chciałbym żeby było też tak samo i vice versa.

56
00:10:01,367 --> 00:10:03,899
IV: Dziękuję bardzo.

57
00:10:03,900 --> 00:10:07,433
JK: Dziękuję.